Londra Konferansı’ndaki Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu’yu desteklemek için yönlendirilen ortamda, Selanik’teki Atatürk Evi’nin bombalanmasının protesto eylemleri kontrolden çıkınca ortalık birbirine girmişti
Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu’nun Londra Konferansını sürdürdüğü dönemde 6 Eylül 1955 günü radyonun saat 13.00’teki haberlerinde Selanik’te Atatürk’ün doğduğu eve bombalı bir saldırı yapıldığını haberi tüm yurda duyurulmuş, İstanbul Ekspres gazetesi de o gün alışılmışın dışında iki kez yaklaşık 300 bin adet bastırılarak İstanbul’un her yerinde dağıtılmıştır.
Akşamüstüne doğru “Kıbrıs Türktür Cemiyeti”(KTC) adına yayınlanan deklarasyon yanısıra çeşitli öğrenci birliklerinin yayınladığı bildiriler doğrultusunda Taksim Meydanı’nda bir protesto mitingi düzenlenmiştir. Bu mitingin ardından, bazı gruplar İstiklal Caddesi’ne yönelerek buradaki gayrimüslimlere ait işyerlerinin camlarını kırmaya başlamışlardır .Bu tarz tedhiş hareketleri eşzamanlı olarak İstanbul’da Rumların yoğun olarak yaşadığı diğer semtlere; Beyoğlu, Kurtuluş,Şişli, Nişantaşı, Eminönü, Fatih, Balat , Eyüp, Bakırköy, Yeşilköy, Ortaköy, Arnavutköy, Bebek’e kadar uzanmış hatta Moda, Kadıköy, Kuzguncuk, Çengelköy’de de meydana gelmiştir.
Taksim’de büyük miting
6 Eylül akşamı başlayıp 7 Eylül sabahına kadar devam eden olaylarda resmi Türk kaynaklarına göre 4 bin 214 ev, 1.004 işyeri, 73 kilise, 1 sinagog, 2 manastır, 26 okul ile aralarında fabrika, otel vb. 5 bin 317 yer saldırıya uğramıştır.Türk basınında ölü sayısı 11 olarak belirtilmiş , Helsinki Watch örgütünün bir raporuna göre ise ölenlerin sayısı 15’tir. Bunların 5’i, ruhani rütbesi olan Balıklı’da Papaz Chrysanthos Mantas, Piskopos Gerasimos, Yeniköy’de Piskopos Gennadios Arabacıoğlu ve adları bilinmeyen iki papazın yanı sıra, Erpapazoğlu, Abraham Anavas, Olga Kimiades, Thanassis Mısıroğlu, Hebe Giolma, lsaak UludağTheopoula Papadopoulu ve Yannis Balkis ölü olarak bildirilmiştir.
Olaylar çığrından çıkınca
Olayların kontrolden çıkması üzerine İstanbul, Ankara ve İzmir’de Örfi İdare ilan edilmiş ve Komutanlığı’na da 3. Doğu Anadolu Ordusu Komutanlığı’ndan gelen General Nurettin getirilmiştir. Sokağa çıkma yasağı’nın getirilmesi , yapılan denetim ve tutuklamalarla şiddet olaylarına son verilebilmiştir. İstanbul’da 5.104 kişi, Ankara’da 469 kişi, İzmir’de ise 170 kişi tutuklanmıştır. Kıbrıs Türktür Cemiyeti İstanbul şubelerinin idare heyetlerinden 87 üye ve bu kişilerle sıkı işbirliği içinde olan kişiler de tutuklanmış KTC’nin şubelerinin birleşmesi yasaklanmış ve tüm malvarlıklarına el konulmuştur.
Ertesi gün Hükümet tarafından düzenlenen basın toplantısında Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Başbakan Adnan Menderes, kabinenin önemli bakanları ve İstanbul Valisi Fahrettin Kerim Gökay bulunmuştur. Ardından da Türk hükümeti yaşanan bu yağmadan üzüntü duyduğunu ve özür dilediğini belirten bir açıklama yapmış ve zararların tazmin edileceği belirtilmiştir. Kızılay da acil önlem olarak Beyoğlu’ndaki ihtiyaç sahiplerine kişi başına 20 TL. tutarında nakit yardım, taş kömürü ve yiyecek vermiştir.
Siyasi cephede sarsıntı
Bu süreçte İçişleri Bakanı Namık Gedik, istifa etmiş ve yerine geçici olarak Savunma Bakanı Ethem Menderes atanmış, Bakan Fuat Köprülü vekaleten Savunma Bakanlığı görevini üstlenmiştir. Milli Emniyet Hizmetleri şefi (MAH Reisi), İzmir valisi, İzmir’de bulunan birliklerin komutanları, İstanbul emniyet müdürü ve üç general, hükümet tarafından görevden alınmış , birdizi memurun olayların engellenememesinden sorumlu oldukları gerekçesiyle görev yerleri değiştirilmiştir.Londra’daki konferans ise kesilmiş , Kıbrıs Sorunu artık Türk Yunan anlaşmazlığı olarak tüm dünya kamuoyuna farklı bir çerçeve içinde sunulmaya başlanmıştır.
Read More about AZIZ GEORGE’UN KAPADOKYA KİLİSELERİNDEKİ TASVİRLERİ
